Czytając ten krótki artykuł prawdopodobnie doświadczasz sytuacji stresowych, wzmożonego napięcia lub kryzysu, który spadł na Ciebie tak nagle, że nie rozumiesz, co obecnie dzieje się w Twoim życiu nie znając również odpowiedzi na to jak sobie z nim poradzić.
To wspaniale, że zdobyłeś/aś się na wysiłek, aby skorzystać z naszej wiedzy, do świadczenia w pracy z osobami dotkniętymi sytuacjami stresowymi, kryzysowymi wiążącymi się przeważnie z niezdrowym lękiem oraz smutkiem odnoszącymi się do różnych zaistniałych lub wyobrażonych sytuacji.
Kryzys najczęściej wiąże się z lękiem. Lęk, choć powszechny jest jedną z najbardziej dręczących emocji, jakich doświadczamy. Niektórzy ludzie odczuwają ją przez większą część dnia, inni – tylko w określonych sytuacjach.
Określenie „lęk” czasami opisuje chwilowe uczucie zdenerwowania czy niepokoju, które pojawiają się w obliczu i w trakcie najróżniejszych wyzwań życiowych – rozmowy o prace, badania lekarskiego. Używamy, go także w kontekście bardziej uporczywych stanów, w tym różnych fobii, leku społecznego, zaburzenia lękowego napadowego (tzw. napad paniki), zaburzenia stresowego pourazowego (PTSD – wydarzenia traumatyczne związane
z zagrożeniem życia lub zdrowia swojego lub najbliższych osób), leku przed chorobami (hipochondria), lub zaburzenia lęku uogólnionego. Wszystkie te stany, kiedy zostaną zdiagnozowane mogą być uznane za cierpienie kliniczne w obrębie jakiegoś zaburzenia, które spełnia kryteria diagnostyczne.

Aspekt poznawczy – jak zrozumieć swój zaistniały stan emocjonalny w wyniku nagłego kryzysu?
Różne trudna dla nas sytuację, które pojawiają się w naszym życiu powodują automatyczne myśli oraz wynikające z nich emocje.
Aby to lepiej zrozumieć warto rozłożyć sytuacje, która doświadczamy lub doświadczyliśmy na cztery komponenty tj:
Jak to może wyglądać?
MYŚLI
– przeceniamy zagrożenie,
– nie doceniamy własnej umiejętności radzenia sobie z problemami,
– nie doceniamy dostępnej pomocy,
– zamartwiamy się, mamy myśli katastroficzne.
NASTRÓJ
– niepokój,
– zdenerwowanie,
– drażliwość,
– lęk,
– panika
ZACHOWANIA
– unikamy sytuacji, które wzbudzają w nas lęk,
– wycofujemy się z określonych sytuacji, gdy lęk się pojawia,
– próbujemy wszystko kontrolować dążymy do perfekcji,
– podejmujemy określone działania, które mają nam zapewnić poczucie bezpieczeństwa.
FIZJOLOGIA
– spocone dłonie,
– napięcie mięśni,
– przyśpieszone bicie serca,
– zawroty głowy,

Kiedy nagle w naszym życiu pojawia się trudna kryzysowa sytuacja, warto umiejętnie spojrzeć na własne myśli, czy aby na pewno to, co pojawia się nagle w umyślę ( tzw. Myśli automatyczne) są prawdą czy wyobrażeniem o domniemanej prawdzie?

Co możemy z tym zrobić? Spróbujmy rozbroić nasz umysł, ogólnym przykładem w formie konstruktywnych pytań !
MYŚLI, – tutaj warto zadać sobie pytanie – czy moje myśli to fakty?

NASTRÓJ, – jeżeli mam wątpliwości do tego czy moje myśli są faktem, to czy mój nastrój nie jest podporządkowany wyobrażeniom, co nie ma nic wspólnego z tym jak jest lub jak może być naprawdę? – Bo kto to wie?

FIZJOLOGIA, – skoro dostrzegam, że moje myśli mogą być wyobrażeniem a emocje reakcją na wyobrażenie to czy moje ciało będzie reagować napięciem?

ZACHOWANIA, – jeżeli dostrzegamy zależność między automatycznymi myślami, które nie muszą być faktem a nastrojem i reakcją na te wyobrażenia, czemu odpowiada reakcja naszego organizmu, to czy w zachowaniu będę przejawiał unikanie, kompensacje czy bierność?
Bardzo dobrym sposobem na poradzenie sobie z trudna sytuacją i emocjami, jakie ona powoduje jest relaksacja w bardzo różnych formach.
Istnieje wiele krótkich protokołów, wykorzystujących naszą wyobraźnie do wprowadzenia nas w stan spokoju i relaksu i bezpieczeństwa.
Warto szukać naturalnych sposobów na odprężenie takich jak odpowiednio długi i komfortowy sen, spacer, bieganie, basen, sauna, odpowiednio gorąca kąpiel, spa, relaksująca muzyka, rozmowa z przyjacielem lub zaufaną osobą, dbanie o wspólne posiłki z rodziną, dbanie o wartości duchowe, psychoterapia i rozwój osobisty a także dbanie o równowagę o ile to możliwe w każdym aspekcie życia, w którym uczestniczymy.
Bardzo dobrym sposobem, choć początkowo trudnym jest eksponowanie siebie na to, czego się obawiamy Oznacza to bezpośrednie konfrontowanie z sytuacjami oraz rzeczami, które wywołują w nas potencjalny lęk. Kiedy tak robimy, pomimo tego, że początkowo odczuwamy dyskomfort występuje tzw., proces habituacji – czyli proces poznawczy, polegający na stopniowym zanikaniu reakcji na powtarzający się bodziec, jeżeli nie niesie on żadnych istotnych zmian (informacji).
Warto pamiętać, że inni ludzi potrafią wprowadzać nas w stan paniki swoim zachowaniem i myślami. Nawet, jeżeli takie mają, pomoże nam w tym pamiętanie o tym, że myśli oraz emocje ludzi nawet najbliższych nie są naszymi myślami czy emocjami. Jest to bardzo ważna informacja, która pomaga nam zachowań spokój i równowagę, kiedy ktoś próbuje przekazywać nam przerażające informacje, o których wie.

OD NASZESZGO NADAWANIA ZNACZEŃ POSZEGÓLNYM MYŚLOM ZELEŻY TO JAK BĘDZIEMY SIĘ CZUĆ DBAJĄĆ LUB NIE O JAKOŚĆ NASZEGO ŻYCIA !

Jeżeli trudno wprowadzić Ci opisane powyżej punkty w swoim życiu to pamiętaj, że zawsze możesz skontaktować się z poradnią Psychologiczno-Pedagogicznej w Lubaczowie z prośbą o pomoc.
U nas pracują wykfalifikowani, doświadczeni oraz życzliwi psychoterapeuci, psychologowie, pedagodzy, którzy bardzo chętnie pomogą Tobie oraz Twojemu dziecku.

Artykuł opracował- Łukasz Antosz –psychoterapeuta na postawie literatury:
„Umysł ponad nastrojem”-Christine A. Padesky i Dennis Greenberger.

American Psychiatric Association -Kryteria Diagnostyczne Zaburzeń Psychicznych, wyd. V. DSM-5. Redakcja wydania polskiego.

Piotr Gałecki- Maciej Pielecki- Joanna Rymaszewska- Agata  Szulc- Sławomir Sidorowicz- Jacek Wciórka.